Ontspanning door inspanning. Terwijl we leren hoe met een authentieke skûtsje te varen, laten we de drukte van alledag achter ons. Even geen sores aan je hoofd. Gewoon genieten van zon, wind en water. Op ons ‘eigen’ skûtsje nog wel. Althans, zo voelt het als we skipper voor één dag worden. Naast een handje meehelpen, is het aan dek vooral genieten; van Friese suikerbrood, een lekker drankje en vooral van de mooie uitzichten op de natuur in en rond het water. Mmmm, heerlijk zo’n minivakantie!
Turfsteker Jan en zijn vrouw Heleen nodigen ons uit voor een workshop skûtsjesilen. Als beginnende of iets meer ervaren zeiler leren we tijdens een mooie vaardag hoe we een skûtsje, de bekende Friese platbodem, moeten besturen. Overigens hoeven we niet per se deel te nemen. Gewoon aan boord komen en lekker luierend genieten van de vaartocht mag ook. Zodra de trossen los gaan, de zeilen worden gehesen en het authentieke schip vaart maakt, concluderen we: “Him kin gjin see te heech gean!” Ofwel: “Hij – skipper Jan in dit geval – is nergens bang voor.” Een beetje Fries hoort er nu eenmaal bij deze dag.
Turf over ondiepe wateren
Skûtsje is de Friese benaming voor een tjalkachtig schip van zo’n tien tot veertien meter lang. Voorheen werd zo’n schip voor de vrachtvaart ingezet. De platbodem was vooral gebouwd voor vervoer van turf, mest en andere lading over de noordelijke binnenwateren van Fryslân. De skûtsjes onderhielden een vaste dienst tussen het dorp van herkomst, boerderijen of steden waar belangrijke markten plaatsvonden, zoals Leeuwarden, Sneek en Bolsward. Vanwege de vaak ondiepe vaarten werden de schepen lang en plat gemaakt.
Minivakantie
Skûtsjesilen is overigens de benaming voor de wedstrijdzeiltochten met deze oude vrachtschepen. Als er wedstrijden waren, en de schipper een paar centen extra kon verdienen, werd alle huisraad uit het skûtsje gehaald en op de wal gezet. Vandaag echter geen wedstrijd, maar wel genieten van de weidsheid van het water. We voelen de wind door onze haren, de zon op ons gezicht schijnen en we snuiven de frisse lucht van de plassen op. Vanaf het water nemen we de omgeving uitgebreid in ons op; van ganzen, vogels en waterlelies tot de wuivende rietkragen en de vrolijk groetende passanten. Het wit van hun en onze zeilen steekt prachtig af tegen het blauwe water. De zon, de wind en het water toveren een blos op onze wangen. Als we straks weer thuis zijn, krijgen we vast en zeker de vraag: “Op vakantie geweest?”
Scheepstermen leren
Tijdens de zeiltocht ervaren we hoe beurtschippers in het Friesland van rond 1900 hun vracht via kanalen en plassen afleverden bij steden en boerderijen. Eerst met houten skûtsjes, later met ook stalen schepen. Na koffie en Fries suikerbrood geeft skipper Jan ons instructie en leert hij ons de betekenis van diverse scheepstermen, zoals vallen, schoten en rakken. Daarna gaan de zeilen omhoog om uiteindelijk captain voor één dag te worden; een zodanige Friese skipper dat we na afloop met gemak kunnen zeggen: “It anker leit op ‘e plecht!” Ofwel: “Alles is goed verlopen!” En daar kun je dan best een glaasje Beerenburg op nemen.
Trossen los
We arriveren bij Jachthaven De Waterburcht in Oud-Loosdrecht. Adres: Oud-Loosdrechtsedijk 89B. Daar schepen we in op het skûtsje van skipper en gids Jan. Wat later koersen we naar het open water en verkennen met het schip de vijf Loosdrechtse Plassen. Onderweg luisteren we naar de vele anekdotes en verhalen over het ontstaan van deze mooie waterplassen. Ook de geschiedenis van Loosdrecht passeert. En uiteraard de historie van de skûtsjes.
Vakantiewoning in Stijl
Voor de lunch meren we aan in het Turfstekersgebied de Kievitsbuurt. Daar bezoeken we ook ‘De Braamakker’, een recreatiewoning op een legakker die ontworpen is door architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld, maker van de beroemde stoel en het brein achter het Rietveld-Schröderhuis in Utrecht. Rietveld was ook lid van de kunstgroep De Stijl.
Ontspanning en inspanning
We stappen weer aan boord en koersen opnieuw naar het open water. Ontspanning en inspanning horen hier bij elkaar. De bemanning - wij dus - hijst de zeilen verder en zorgt dat het schip mooi op koers blijft. Dan blijkt skipper Jan ook ineens kastelein te zijn. Daar komen de Beerenburg en andere drankjes tevoorschijn. “Op een behouden vaart!” En die middag volgen nog vele ontspanningsmomentjes, zeilavonturen en mooie uitzichten op de natuur en de plassen.
Terug naar huis
Rond 16.00 uur zijn we weer terug bij Oud-Loosdrecht, stappen we aan wal en nemen we afscheid van elkaar. Maar wel met een dosis skipperservaring op zak.
Minimaal 8 deelnemers, maximaal 12 deelnemers
Aanvang: 11:00 uur
Einde: 16:00 uur
De verzamellocatie is jachthaven de Waterburcht, Oud-Loosdrechtsedijk 89B in Loosdrecht. Het skûtsje ligt op een prachtige plek tussen bossen aan de Drecht, een zijrivier van de Loosdrechtse Plassen. Vanaf daar varen we op de motor naar een plek uit de wind, om met elkaar de zeilen te hijsen.
Per openbaar vervoer
Openbaar vervoer is in Loosdrecht zeer beperkt. Ons advies is om met eigen vervoer te komen.
Per auto/parkeren
Jachthaven De Waterburcht: Oud-Loosdrechtsedijk 89B te Oud-Loosdrecht. Er is daar voldoende gratis parkeergelegenheid.
Jan Mullers en zijn vrouw Heleen van der Klooster van 'Plassenvaart' stelden exclusief voor 60plusEndus dit arrangement samen. Al jaren verzorgen Jan en Heleen ook met hun Westlander Aak verschillende tochten over de Loosdrechtse Plassen en de Vecht. Via 60PlusEndus bieden ze ook de dagtocht ‘Verkoelende watertocht met Turfsteker Jan’ aan.
Aan boord zijn een toilet, een keukentje met koelkast en fornuis, een gezellige roef en voldoende reddingsvesten.
Heb je een vraag, wil je meer informatie of persoonlijk contact? Je kunt ons altijd bellen of een email sturen.
Of bekijk de veelgestelde vragen
Wil je het gratis 60plusEndus Magazine ontvangen? Als je je hier inschrijft, sturen we je het magazine vandaag nog per email toe. We zullen je tevens wekelijks op de hoogte houden van de leukste reizen, workshops en dagtrips.
Bezoekadres (op afspraak):
Desk at Sea
Hellingweg 9A – Den Haag
Correspondentieadres:
van Zuylen van Nijeveltstraat 154
2242 AW Wassenaar
Tel. | : 070-2210187 |
: info@60plusendus.nl | |
KvK nr. | : 69361231 |
Reviews
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Het was een fantastische dag...en gelukkig droog. Wel windkracht 5 maar dat maakte het ook wel spannend.... Werd gastvrij ontvangen met koffie en suikerbrood, een heerlijke goed verzorgde lunch. Maar bovenal voelde ik me zo welkom."C. de Wit
5 oktober 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Echt genoten van een dag vol afwisseling in weer en gezelschap. Handen uit de mouwen, op koers liggen en dat met een lekker drankje en gezellige schipper Jan en vrolijke Helene met catering."M. Timmers
3 oktober 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Heel leuke ervaring, met de mogelijkheid om andere mensen te ontmoeten, maar ontvangst en begeleiding was erg goed. Verzorging voor de innerlijke mens uitstekend. 2 lieve mensen die je een mooie dag willen bezorgen. De schipper die anderen lekker laat varen en goed de weg weet op de plassen. De zeilervaring is natuurlijk afhankelijk van het weer. Je doet mee of niet, dat bepaal je zelf. We hebben prima geluncht en ook de drankjes waren er genoeg. Ik heb een leuke dag gehad."J. Vuister
20 september 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Super gezellig, prachtig weer, uitstekend verzorgd."Greetje
20 september 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Ik heb een ontzettend leuke dag gehad op het skûtsje!"J. Groenendijk
20 september 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"We werden opgewacht door Jan en Heleen. Leuke spontane mensen met hart voor de zaak. Na een korte uitleg zijn we vertrokken. Het was een gezellige dag met lekker eten en drinken, een leuk gezelschap en prachtig weer. Kortom: super leuke dag gehad. Een aanrader!"M. van de Rijt
20 september 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Het was sowieso schitterend vaarweer. De ontvangst met koffie en suikerbrood voelde vertrouwd; een warm welkom benedendeks. De briefing, de verhalen, het samen het schip goed zeilend te krijgen en te houden! Voor sommigen betekende dat ook hard werken…top! Kortom ..een leuke ervaring met dank aan schipper Jan en Heleen (…heerlijke lunch) Echt een topdag op de Loosdrechtse plassen!"H. Lelieveld
1 september 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Echt genoten van een dag vol afwisseling in weer en gezelschap. Handen uit de mouwen, op koers liggen en dat met een lekker drankje en gezellige schipper Jan en vrolijke Helene met catering."M. Timmers
29 augustus 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Skûtsjes seilen op de Loosdrechtse plassen, een echte belevenis. In ons geval windkracht 4 dus een lekkere vaart op het water. De Schipper en instructeur Jan verteld vol passie over zeilen en de omgeving. Natuurlijk moet je ook zelf aan de bak. De gastvrouw en gids Heleen ontvangt je met koffie en Fries suikerbrood. Daarna varen we richting de plassen. Later meert het schip aan en staat er een heerlijke lunch te wachten. Uiteraard wordt er aan het eind van de reis een kruidenbitter met een hapje geserveerd. Kortom een onvergetelijke ervaring en alle dank en lof voor Jan en Heleen voor de geweldige dag."M. Goeman
29 augustus 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Aangekomen op de boot kregen we een hartelijk ontvangst met koffie en suikerbrood. Heerlijk gevaren, duidelijke uitleg van Jan de schipper en een super lunch van Heleen. Wat hebben ze ons leuke mooie plekjes laten zien! De plaats waar het Skutsje te vinden was, kon beter worden aangegeven. Maar in 1 woord een geweldige gezellige leerzame smakelijke dag! Voor herhaling vatbaar!"M. van Stuijvenberg-Pauwels
29 augustus 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"We hebben zaterdag 17 juli een heeeeerlijke dag gehad op de Loosdrechtse Plassen met schipper Jan en zijn vrouw Heleen. We hebben genoten. Veel uitleg gehad over het schip en het zeilen. En een heerlijke lunch en Fries suikerbrood. En na afloop een borrel in stijl. Zeker een aanrader."A. Spijkers
19 juli 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Een heerlijk stel om bij te zijn. Aardig, gast- en waardevrij. En ik ben lekker actief geweest met het fok bedienen en het hijsen van het grootzeil. Jan en Heleen weten tijdens het varen ontzettend veel te vertellen over de historie. En niet te vergeten het was prachtig weer. Echt een aanrader!"Y. God
19 juli 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Een leerzame dag op een skutsje over turfwinning, zeilen en Friese kunst door schipper Jan. Helene maakt het helemaal compleet met een heerlijke uitgebreide lunch en drankjes. Ik heb genoten!"G. Klein Hazebroek
19 juli 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Een heerlijke dag op de Loosdrechtse plassen op een authentiek skutsje en met enthousiaste schipper die veel wist te vertellen. En een schippersvrouw die ons verwende met een lekkere lunch en drankjes en hapjes. Een dag om in te lijsten :-)"J. van Rossem
21 juni 2021
Skûtsjesilen op de Loosdrechtse plassen
"Wij hebben een hele prettige en leerzame dag gehad bij het Skutsjesilen. We werden verder erg gastvrij ontvangen door Jan en Heleen en de hele dag voorzien van lekker eten en drinken. Ook alle ins en outs over het zeilen en over de Loosdrechtse plassen werd door Jan op een leuke manier verteld."M. en B. Elijzen
21 juni 2021